Wie dit jaar een mooie zonsverduistering wil zien, moet er voor naar Afrika. Bijzonder van
deze totale eclips is dat hij begint als een ringvormige.
Om 13.50 uur is het Nieuwe Maan. De maan staat in het sterrenbeeld Weegschaal.
De maan bevindt zich dan nabij de klimmende knoop van haar baan, en dat betekent
dat er ook een zonsverduistering optreedt. Het gaat om een ringvormig-totale
zonsverduistering, maar dan een zeer bijzondere. Bij verreweg de meeste
ringvormig-totale zonsverduisteringen is langs de centrale lijn de eclips eerst
ringvormig, dan totaal, en daarna opnieuw ringvormig. Dit komt doordat de plaatsen
nabij het midden van de centrale lijn dichter bij de maan staan, en dat die
plaatsen de maan dus iets groter zien dan de plaatsen nabij het begin en nabij
het einde van de lijn.
De verduistering van vandaag is langs de centrale lijn eerst ringvormig, wordt
dan vlug totaal en blijft totaal tot aan het einde (!). Dit komt omdat de maan in
de loop van de eclips steeds dichter bij de aarde komt; zij was in het
apogeum (verste punt) op 25 oktober en bereikt op 6 november het perigeum
(meest nabije punt) van haar baan.
De centrale lijn begint bij zonsopkomst om 12.05 uur in het westen van de
Atlantische Oceaan, op 71 graden westerlengte en 30 graden noorderbreedte. Daar is
de eclips ringvormig, met een duur van slechts 4 seconden. Slechts 14 seconden na
het begin van de centrale lijn raakt de top van de schaduwkegel van de maan het
aardoppervlak, en verandert de eclips dus van ringvormig naar totaal. Terwijl de
maanschaduw oostzuidoostwaarts over de Atlantische Oceaan loopt, worden de
totaliteitsduur langer en de totaliteitsgordel breder. De langste duur
(1 minuut 40 seconden) wordt bereikt op 11 graden westerlengte, in de zee ten
zuiden van Liberia; daar is de breedte van de totaliteitsgordel aangegroeid tot
58 km. De totaliteitsgordel loopt dan oostwaarts door Afrika: in Gabon (vlak bij
Port Gentil en Lambarene), door Congo-Brazzaville, door Congo-Kinshasa (dicht bij
Mbandaka en ten noorden van Kisangani), door het noorden van Uganda (de stad Gulu
ligt in de totaliteitszone), door het noorden van Kenia en het zuiden van Ethiopië,
om bij zonsondergang te eindigen om 15.28 uur in Somalië, op 47 graden
oosterlengte en 7 graden noorderbreedte. Hier is de totaliteitsduur nog maar één
seconde.
Bovenstaande figuur toont het zichtbaarheidsgebied van de eclips.
De lange, smalle strook in het midden is het gebied waarin de eclips ringvormig zal
zijn. Aan weerszijden ervan - ten noorden en ten zuiden - is er een veel breder
gebied waar de verduistering gedeeltelijk is. De noordelijke grens van dit gebied
loopt over Zuid-Europa. Daar zal men zich tevreden moeten stellen met een kleine
gedeeltelijke verduistering. In de Benelux is niets van de verduistering te zien.
De streepjeslijnen verbinden de plaatsen waarvan de grootte van de eclips
respectievelijk 80, 60, 40 en 20 procent bedraagt (vertrekkend van de centrale lijn,
noordwaarts en zuidwaarts ervan). Bijvoorbeeld, op de streepjeslijn die over Maroko
loopt, is de grootte 20%. In de twee ovale gebieden is slechts een deel van de
eclips te zien. In het linker ovaal ziet men het einde van de eclips doch niet het begin:
de zon komt er in de loop van de verduistering op. In het rechter ovaal, daarentegen,
is wel het begin van de verduistering te zien, maar niet het einde, omdat de zon er
tijdens de verduistering ondergaat. De ongeveer noord-zuid gerichte lijn, die het
linker ovaal in twee vrijwel gelijke delen verdeelt, is de curve
'maximum bij zonsopkomst': op die lijn gebeurt het maximum van de verduistering
precies op het moment van zonsopkomst. De vrijwel noord-zuid gerichte lijn die het
rechter ovaal in twee helften verdeelt, is de curve 'maximum bij zonsondergang'.
(Bron: Sterrengids 2013)
Wie op reis wil om deze eclips te zien, kan waarschijnlijk het beste
Kenia of Uganda als bestemming kiezen, waar de eclips kort voor
zonsondergang plaatsvindt. Deze landen zijn voor toeristen het beste te bereizen.
Meer informatie over deze eclips staat op de NASA eclipssite.
Enkele Nederlandse reisorganisaties organiseren ook reizen naar deze eclips. O.a. Djoser
organiseert reizen.
Online kijken
Deze eclips is waarschijnlijk ook weer online o.a. te bekijken. Kijk hier later voor
adressen.
Website ontwikkeling: Edwin Mathlener
© 1999-2013 Stichting 'De Koepel'
|