Totale zonsverduistering 12 augustus 2026

Dit wordt de eerste totale zonsverduistering sinds die van 1999 die vanuit West-Europa te zien zal zijn, maar wij Nederlanders zullen er weer voor op reis moeten om hem totaal te zien. Er zijn maar twee landen waar de eclips totaal te zien is: IJsland en Spanje. Voor wie niet van de warmte houdt, is IJsland een goede keus en bovendien een steeds populairder vakantieland met indrukwekkend natuurschoon - maar ook met veel kans op bewolking. Voor wie meer garantie wil hebben op goed zicht, is Spanje de beste keus, maar dan moet je ook de zomerhitte voor lief nemen. Wie besluit in Nederland te blijven, zal de zon 's avonds voor 90% verduisterd zien worden. Ook zeer spectaculair, maar de corona blijft dan verborgen.

Deze eclips begint boven Siberië en vandaar zwiept de maanschaduw over het oosten van Groenland richting IJsland. De grootste duur van de totaliteit is 2 m 18 s op een punt boven zee, net ten westen van IJsland, om 17.45.57 UTC. Afhankelijk van waar je zit op IJsland, wordt de zon één tot twee minuten totaal verduisterd. De schaduw gaat verder over de Atlantische Oceaan en zal daar waarschijnlijk vanaf cruiseschepen worden waargenomen. Dan raakt de schaduw uiteindelijk om 18.27 UT de noordkust van Spanje. De totaliteit duurt daar 1 m 48 s terwijl de zon maar 10 graden boven de horizon staat. Vandaar doorkruist de schaduw het Iberische schiereiland richting de Middellandse Zee. Daar worden Ibiza en Mallorca nog aangedaan, maar gaat de zon bijna onder.

De volgende totale zonsverduistering die Europa aandoet is al op 2 augustus 2027, maar is alleen totaal te zien in het uiterste zuiden van Spanje en Gibraltar. Dat wordt waarschijnlijk dringen en dan kun je waarschijnlijk beter naar één van de Noord-Afrikaanse landen gaan waar de eclips totaal te zien is.

Bovenstaande figuur toont het zichtbaarheidsgebied van de zonsverduistering van 12 augustus 2026. Kijk hier voor een grotere versie. De blauwe lijnen verbinden de plaatsen waar de grootte van de eclips respectievelijk 80, 60, 40 en 20 procent bedraagt. De tijdstippen bij de groene lijnen geven aan wanneer de eclips daar maximaal is. Deze tijd is gegeven in UT; dat is 2 uur vroeger dan de zomertijd in Nederland. In de twee rode ovale gebieden is slechts een deel van de eclips te zien. In het linkerovaal is het einde van de eclips te zien, maar niet het begin. De zon komt er tijdens de zonsverduistering op. In het rechterovaal is wel het begin van de verduistering te zien, maar niet het einde, omdat de zon er tijdens de verduistering ondergaat. (Illustratie: Fred Espenak)

Kaart van het eclipspad langs IJsland. Kijk hier voor een grotere versie. (Illustratie: Jay Anderson)

Kaart van het eclipspad over Spanje. Kijk hier voor een grotere versie. (Illustratie: Jay Anderson)

Gedetailleerde kaarten van het eclipsgebied zijn te vinden in de "Guide for the Total Solar Eclipse of 2026" door Fred Espenak, verkrijgbaar via Amazon.

Dynamische kaarten waarop je kunt inzoomen worden aangeboden door het Amerikaanse National Solar Observatory (NSO) en Xavier M. Jubier.

Waar schijnt de zon?

Bovenstaande kaart toont de gemiddelde bedekking door wolken in augustus, berekend over de periode 2001-2021. In deze kaart staat blauw voor kleine kans op bewolking en rood voor een grote kans. Je ziet dat de kans op goed zicht veel beter is Spanje dan in IJsland. In Spanje zelf is de kans op bewolking kleiner in het binnenland dan aan de noordkust. Een grotere versie staat hier. De maker, Jay Anderson, geeft op zijn eigen website ook gedetailleerde weerkundige informatie over de plaatsen waar de eclips te zien is: eclipsophile.com. (Illustratie: Jay Anderson; eclipspad: Fred Espenak; satellietdata: NASA)

Op reis voor totaliteit?

Naar deze eclips worden een aantal groepsreizen georganiseerd door de bekende organisatoren van groepsreizen en eclipsreizen, zoals SNP, Eclipsreis.com en Urania's eclipsreizen.org. Maar IJsland en Spanje zijn natuurlijk ook prima zelfstandig te bereizen, met vliegtuig (en voor Spanje ook trein) en huurauto, of in geval van Spanje, door er zelf met de auto naartoe te rijden vanuit Nederland.

Overnachting in het eclipsgebied kan in Spanje een probleem worden, want er schijnt al veel te zijn volgeboekt en het is ook nog eens hoogseizoen. Maar de zonsverduistering is 's avonds, dus je hebt een hele dag de tijd om vanaf een wat grotere afstand naar je gekozen waarneemplek te rijden.

Ga je naar Spanje, dan moet je dus kiezen tussen de noordkust of het binnenland. Een zonsverduistering laag boven de horizon boven zee schijnt heel mooi te zijn. In het binnenland is statistisch gezien de kans op een heldere hemel groter, maar kan het ook lastiger zijn om goed zicht op de horizon te krijgen. Blijf uit de buurt van bergen of heuvels, tenzij je op de top kunt gaan zitten met vrij zicht in westnoordwestelijke richting. Heb je een idee waar je wilt gaan kijken, probeer dan liefst een dag van te voren een goede waarneemplaats te vinden, maar gezien het late tijdstip van deze eclips, lukt dat wellicht ook wel op de dag zelf.

Thuis blijven

Veel mensen zullen niet in staat zijn om op reis te gaan voor deze totale zonsverduistering of zijn elders op vakantie op deze datum. Met de dynamische kaarten die we hierboven noemen, kun je eenvoudig checken hoe de eclips op jouw plek te zien zal zijn. Voor Nederland kun je ook gebruik maken van onze zonsverduisteringscalculator.

In Utrecht vindt het eerste contact plaats om 19.16 lokale tijd. De verduistering is maximaal om 20.11 en de zonsdiameter is dan voor 90% bedekt. De zon staat dan 8 graden hoog. Om 21.03, als de zon onder gaat, is de verduistering weer voorbij. De zon staat dus laag dus zorg voor vrij uitzicht op de westelijke horizon. Zo'n gedeeltelijke verduistering bij zonsondergang is erg mooi om vanaf de kust te bekijken en te fotograferen.

Meer informatie

De helaas onlangs overleden astronoom en eclipsdeskundige Fred Espenak maakte jaren samen met zijn collega Jay Anderson zeer gedetailleerde NASA-eclipse bulletins. Toen Espenak in 2009 met pensioen ging, hielden deze op, maar ging Espenak door met het uitbrengen van gidsen in eigen beheer. Ook voor deze eclips heeft hij de "Guide for the Total Solar Eclipse of 2026" samengesteld, welke verkrijgbaar is bij Amazon.

Jay Anderson onderhoudt een website waar bij vooral kijkt naar de verwachte weersomstandigheden. eclipsophile.com

Zeer veel informatie is te vinden op deze websites:
Engels Wikipedia artikel
Nederlands Wikipedia artikel
Time and Date

Online kijken

Deze eclips is zeker ook weer online te zien. Google voor actuele informatie op: live stream eclipse 2026

Stuur foto's in!

Net als bij eerdere eclipsen plaatsen we ook dit keer leuke foto's op deze site. Jouw foto's er ook bij? Stuur ze in naar "eclips at edwinmathlener.com". Of stuur een link naar je eigen website met foto's.

Wil je je foto's mogelijk ook in druk terugzien, stuur ze dan in voor plaatsing in Zenit: "amateursactief at zenitonline.nl".