Eclipstrip vanuit Kenya

Habari vanuit Kenya!

Het idee om naar de eclips te rijden ontstond als grapje na de "irritatie" over de gemiste Europa zonsverduistering in 1999. Eindelijk iets te zien in Europa, zitten we in Afrika! En een Nederland trip was niet te regelen in die tijd. Jammer, gemist. Tandengeknars. Maar, was er niet eentje 'vlak bij' komend jaar of zo? 

Vanaf toen ben ik het blijven zeggen: "daar rijden we heen!". In het begin ging dat een beetje voorbij aan het feit dat we in West-Kenya wonen en de eclips ergens in Zuid-Zambia of Noord-Zimbabwe zou zijn, zo'n 3000 km rijden over onbekende Afrikaanse wegen (whatever that may mean) door drie of vier verschillende landen. Toch, na een tijdje begonnen we er zelf in te geloven en serieuze plannen te maken. De eclips zouden we in Lusaka 'doen' omdat Zimbabwe wat minder aantrekkelijk leek door al de security problemen daar. Kaarten gekocht, Loney Planets en Rough Guides geraadpleegd, websites uitgeprint, en vragen, vragen vragen aan mensen die het al eens gedaan hadden. Eentje zei: "als je in Lusaka bent *moet* je ook naar de Victoria Falls, je bent al zo ver, dat mag je niet missen". Die extra 800 km gingen dus ook in het schema. En Lake Malawi, dat hadden we gemist op een werk-trip naar Lilongwe eerder dit jaar, dat moest er nu ook in. Een collega komt uit Mbeya in Zuid-Tanzania, daar mochten we overnachten. In Lusaka werd een mooie verblijf-plek aangeboden bij een vriend van een vriend van ons. Zo werd stap voor stap het schema ingevuld. We zouden kamperen waar dat kon en leuk leek, in hotels etc. overnachten op andere plekken. Natuurlijk moest de de auto grondig nagekeken worden, extra onderdelen gekocht, extra spare wheel, extra jerrycan op het spare wheel rack achterop laten lassen, wat instructie van de garage gekregen etc. De garage maakte overwerk om alles goed te krijgen. Het is een 10 jaar oude 4WD Nissan Terrano (=Pathfinder) die het goed zou moeten aankunnen, maar je weet maar nooit. Voor diegenen die hier nooit geweest zijn: als je een grote autotrip maakt met twee personen, ben je toch met z'n drieen op pad: de auto telt mee als volwaardig reisgenoot, met alle aandacht die hij (zij?) vraagt, je luistert naar hem, en moppert soms terug. En soms gaat hij in staking, maar daarover later.

De eclips was dus de aanleiding en het excuus voor de trip. Maar de overige onderdelen waren net zo belangrijk: relaxen aan (in) Lake Malawi, Vic Falls zien, game parks in Noord-Malawi en in Tanzania etc. Ik zal kort zijn over die andere zaken, dit is ten slotte de sterren-mailing list. Kijk t.z.t.. maar op www.schoute.org, daar komt het hele verslag (nu nog "under construction" met vele lege pagina's) met de foto's.

We vertrokken een week van te voren, zodat we wat extra dagen zouden hebben in geval van pech of zo. Dat was wel nodig, want nog geen 50 km van huis barste er een pijp in het koelsysteem van de auto en stonden we met een kokende motor langs de kant. Gelukkig nog niet ver van huis, na 5 minuten stopte er een pickup met iemand die ik kende. Hij sleepte ons naar de volgende stad, Kericho, alwaar na telefonische consultatie met onze eigen garage, de zaak gerepareed werd. Daarna heb ik geen druppel water meer toe hoeven voegen in de hele tocht. Achteraf was het een geluk bij een ongeluk dat dit niet in noord-Zambia gebeurde of zo, waar bijna niets is voor 500 km.

Maar goed, vijf dagen rijden naar Lusaka. Er zijn geen snelwegen, alleen maar twee-baans wegen met veel idioten op de weg. En in Tanzania ook politie met radar (jawel, dat kostte dus aardig wat Tanzaniaanse Shillingen). In Lusaka was de hele stad al in eclips stemming. Overal standjes met eclips brilletjes, de regering had ze uitgedeeld in rurale gebieden (niet genoeg, helaas). T-shirts, petjes, aankondigingen van feesten en festivals op de Dag zelf, overal. Er was uitleg op TV, met plaatjes en diagrammen. Er was een groot pop-festival a la Glastonbury aan de gang: 10 dagen konstant live muziek, drank en waarschijnlijk nog veel meer. Ik had beloofd op de International Community School een lezinkje te geven, maar de regering verklaarde op het laatste moment de eclipsdag een Public Holiday, dus de school was dicht. Helaas.

We hadden kaartjes gekregen van de mensen waar we verbleven voor The Celtic Eclipse, een klein feestje van de lokale Ierse en Schotse communities in Lusaka. Het was een gemengd Europees / Zambiaans gezelschap. Zij hadden een lokatie in een buitenwijk van de stad waar een speeltuin met een klein heuveltje was. Helaas geen uitzicht op de hele horizon zoals van Goverts kopje, maar wel op delen ervan. De hemel was al dagen onbewolkt en de dag van de eclips was dat ook zo. Niet te heet, 's nachts zelfs ronduit koud. Het was tenslotte winter, al is het maar 16 graden zuid. De zonsondergangen de dagen ervoor waren erg mooi rood, naar zeggen door het stof van de Kalahari woestijn in het westen. Soms kon je vlak voor zonsondergand met het blote oog de grote zonnevlekken zien die Govert ook noemde. (N.B. Erik reageert hier op een verslag dat Govert Schilling eerder rondstuurde en dat is gearchiveerd bij Astro Archive.)

Voor de verzamelde groep heb ik toch m'n praatje kunnen houden, al is het verkort en veranderd, ouders begrijpen nu eenmaal minder dan kinderen. Daar kreeg ik achteraf veel positieve reacties op, mensen vinden het leuk om te weten wat ze (gaan) zien. Ook tijdens het praatje was er verassing voor de toehoorders: op het stenen straatje waar ik stond onder de bomen, waren duizenden kleine zon-sikkeltjes te zien waar iedereen al de hele middag overheen liep zonder dat het iemand opviel. Die bestrating is nog nooit zoveel gefilmd en gefotografeerd. Ik moet zeggen dat dit m'n eerste zonsverduistering was, dus alles was ook nieuw voor mij (niet dat me dat weerhield om dat praatje te houden...). Ik heb misschien daardoor zelf ook wat zaken gemist die ik had moeten/kunnen zien. 

Tijdens het praatje werd het al wat donkerder. Tien minuten voor 2e kontakt ging de bar dicht (!) en verplaatste iedereen zich naar het open veld en het heuveltje. Van een aanstormende schaduw was niets te zien, wel dat het licht heel 'raar' was. Koud werd het! Ik ben zelfs nog naar de auto gelopen om m'n fleece te halen. Terug, camera klaargezet en kijken met het eclips brilletje (groot verschil in kwaliteit tussen de fabrikaten, maar dat is meer voor de comsumentenbond). Het werd steeds donkerder. Vogels maakten een hoop herrie. Ineens verdween de sikkel en bleven wat heldere spetters over: de diamond ring. Veel helderder dan ik verwacht had, het overviel me een beetje. Toen al was een deel van de corona zichtbaar, aan de andere kant van de zon als je de diamonds afschermde. Het duurde maar even en de ring was weg en de zon vol verduisterd. Iets als een coronal flash heb ik niet gezien, maar ik kan het gemist hebben omdat ik niet precies wist wat ik moest zien. De corona was niet geconcentreerd rond de zonne-evenaar, zoals ik verwacht had, maar met plukken en pieken rondom. Er waren mooie oranje zonnevlammen te zien, helderder en groter dan ik verwacht had. Natuurlijk maakte ik de beginnersfout om teveel met m'n camera te klooien en niet te kijken. Ik heb een heldere planeet geziein, maar ik ben vergeten om naar andere te zoeken, en dat terwijl ik dat zelf zojuist had aangeraden aan de Kelten. Het was best donker (maar toch helderder dan volle maan 's nachts). Het licht was nu echt heel raar, alsof je in een grote hal staat met een enkele schijnwerper. Rondom de horizon waren de kleuren zoals van een zonsondergang te zien, zoals Govert ook noemt. Een beetje planetariumzaal-achtig. En ook op een ander punt kan ik hem geheel gelijk geven: het was veeeeel korter dan drie minuut nogwat! Althans, zo leek het. Mensen waren erg onder de indruk, joelen, klappen. Veel te snel dus was het over. Weer diamond ring en toen heel snel de sikkel. Ik riep "diamond ring! Glasses!" en overal werd dat herhaald. Velen (vooral ouders) waren terecht bang voor oogschade. Wat ik geheel niet verwachtte was dat nog zeker een halve minuut (?) na dat de totaliteit over was, de corona nog te zien was! Door de eerste licht af te schermen met de rand van een blad papier kon je aan de andere kant nog een deel van de corona blijven zien.

Na de totaliteit begon het feest en het napraten. Al snel was de belangstelling voor de groeiende sikkel verdwenen. Er waren nog maar 4 of 5 mensen die het 4e kontakt gezien hebben. 

Na de eclips ging onze vakantie door. De Victoria Falls waren zeker de extra 800 km rijden waard. Lake Malawi is heerlijk om te zwemmen, kayakken, duiken en snorkelen. Kraakhelder water! Malawi zou een belangrijke toeristenbestemming kunnen worden.
Op een camping nabij de Ngorogoro krater, 14 dagen na de zonsverduistering kwam de volle maan op. Met een hap eruit: verduisterd! Partieel en dan nog maar een klein stukje dat snel kleiner werd (ik zag het, denk ik, 10 minuten voor 4e kontakt van de umbra en dat was nog geen kwartier na opkomst van de maan), maar toch. Ik had het gevoel dat toen de zonsverduisteringsreis pas echt voltooid was.

In de laatste drie dagen zijn we door de wildparken Ngorogoro, Serengeti (Tanzania) en de Masai Mara (Kenya) terug naar huis gereden. Ik zal jullie het verhaal van de politieagent op de Tz/Ke grens die ons er niet door wilde laten en de bribe die we kwijt waren besparen. Welcome back in Kenya. We reden met de jaarlijkse wildebeesten migratie mee. Tienduizenden wildebeesten en zebra's die allemaal naar het noorden lopen, hele vlaktes vol. Erg indrukwekkend. Maar dat heeft iedereen vast al eens op Discovery Channel gezien.

Zondag kwamen we thuis, na drie weken en 8645 km rijden. Wanneer was de volgende eclips, in Namibia? Maar vast weer gaan plannen...... 

Tekst: Erik Schoute